Trong 5 năm qua, thị trường cà phê tại Gia Lai đã trải qua nhiều biến động, từ sự thay đổi về sản lượng, giá cả đến các yếu tố thị trường toàn cầu tác động trực tiếp lên ngành cà phê Việt Nam. Là một trong những khu vực trọng điểm sản xuất cà phê của cả nước, Gia Lai đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển xuất khẩu cà phê Robusta. Cùng điểm qua những thay đổi đáng chú ý của thị trường cà phê Gia Lai trong giai đoạn này.
1. Sản Lượng Cà Phê Giảm Nhưng Giá Trị Tăng Cao
Trong 5 năm qua, sản lượng cà phê tại Gia Lai đã có sự sụt giảm do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và các vấn đề về đất đai. Niên vụ 2023/2024 ước tính sản lượng giảm mạnh, xuống khoảng 27,8 triệu bao từ 31,3 triệu bao của năm trước. Điều này phản ánh rõ ràng tác động của thời tiết không thuận lợi, đặc biệt là hạn hán trong một số giai đoạn quan trọng.
Tuy nhiên, giá cà phê Gia Lai lại có xu hướng tăng đều đặn, đặc biệt trong hai năm gần đây, khi nhu cầu cà phê trên thị trường quốc tế tăng mạnh. Giá cà phê Robusta đã đạt mức kỷ lục hơn 118,300 đồng/kg vào tháng 9/2024, tăng so với các năm trước. Sự tăng giá này đã bù đắp phần nào cho sự sụt giảm về sản lượng, giúp Gia Lai tiếp tục duy trì vai trò xuất khẩu quan trọng của mình trong ngành cà phê Việt Nam.
2. Xu Hướng Chuyển Dịch Sang Cà Phê Hữu Cơ và Chế Biến Sau Thu Hoạch
Một xu hướng rõ ràng trong những năm gần đây tại Gia Lai là sự dịch chuyển từ sản xuất cà phê truyền thống sang cà phê hữu cơ và sản phẩm cà phê chế biến sâu. Nhu cầu về cà phê sạch, cà phê hữu cơ đang ngày càng gia tăng trên thị trường toàn cầu. Nông dân và doanh nghiệp tại Gia Lai đã đầu tư vào công nghệ và quy trình sản xuất bền vững để nâng cao giá trị cà phê.
Ngoài ra, việc chế biến sau thu hoạch, đặc biệt là việc sản xuất các sản phẩm cà phê rang xay và cà phê hòa tan, đã giúp cải thiện lợi nhuận và nâng cao chất lượng sản phẩm.
3. Những Thách Thức Của Thị Trường Cà Phê Gia Lai
Mặc dù giá trị và tiềm năng của cà phê Gia Lai vẫn cao, thị trường cũng phải đối mặt với nhiều thách thức. Biến đổi khí hậu và điều kiện thời tiết khắc nghiệt là những yếu tố ảnh hưởng lớn nhất, khiến cho năng suất không ổn định. Bên cạnh đó, thị trường quốc tế biến động và sự cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia xuất khẩu cà phê khác cũng là những trở ngại mà nông dân và doanh nghiệp Gia Lai phải đối mặt.
Ngoài ra, các quy định mới về tiêu chuẩn xuất khẩu cà phê sang châu Âu (EUDR) đã đòi hỏi các nhà sản xuất phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về môi trường và truy xuất nguồn gốc sản phẩm.
Thị trường cà phê Gia Lai trong 5 năm qua đã chứng kiến nhiều thay đổi cả tích cực và tiêu cực. Mặc dù sản lượng giảm, giá trị cà phê và tiềm năng xuất khẩu vẫn giữ được mức cao nhờ vào xu hướng chuyển đổi sản xuất bền vững và giá cà phê thế giới tăng mạnh. Tuy nhiên, để tiếp tục phát triển và duy trì vị thế trên thị trường quốc tế, Gia Lai cần giải quyết các thách thức liên quan đến biến đổi khí hậu và tăng cường năng lực chế biến sau thu hoạch.